Jakie funkcje pełnią siłowniki w instalacjach HVAC?

Siłowniki w systemach grzewczych, wentylacyjnych czy klimatyzacyjnych współpracują przede wszystkim z zaworami lub przepustnicami. Ich głównymi zadaniami są kontrola i regulacja przepływu. Siłownik w zależności od potrzeb zamyka lub otwiera zawór, co wpływa na obieg czynniki w instalacji. Nowoczesne elementy tego typu są przystosowane do współpracy z termostatami (regulatorami temperatury), a także systemami automatyki budynkowej i smart home. Dzięki temu możliwe jest zarówno ręczne, jak i automatyczne sterowanie ich pracą.

Rodzaje siłowników stosowanych w instalacjach HVAC

W systemach HVAC stosuje się wiele rodzajów siłowników różniących się budową czy sposobem działania. Krótkie przedstawienie najczęściej używanych typów znajdziesz poniżej.

Siłowniki elektryczne

Siłowniki elektryczne są wszechstronne, niezawodne i łatwe w instalacji. Zapewniają również precyzje i wygodę sterowania. Mogą pełnić także funkcje zabezpieczające. W tej kategorii można wyróżnić szereg urządzeń o różnorodnych zastosowaniach, w tym:

• siłowniki elektryczne liniowe do zaworów regulacyjnych,
• siłowniki elektryczne obrotowe do zaworów klapowych,
• siłowniki elektryczne obrotowe do zaworów mieszających i rozdzielających,
• siłowniki elektryczne obrotowe do przepustnic powietrza,
• siłowniki elektromechaniczne do zaworów kulowych.

Tego typu elementy dobiera się nie tylko ze względu na typ zaworu, ale także biorąc pod uwagę np. wartość napięcia, jakim są zasilane czy przystosowanie do konkretnych warunków pracy. W przypadku regulacji przepływu cieczy wymagana jest np. wysoka klasa ochronności. Znaczenie mają też moment obrotowy i kąt obrotu (w przypadku siłowników obrotowych). Odpowiedni dobór siłowników elektrycznych pozwala na wygodne i płynne sterowanie pracą zaworów, a tym samym zapewnia bezproblemową pracę instalacji.

Siłowniki termoelektryczne

Siłowniki termoelektryczne najczęściej współpracują bezpośrednio z zaworami termostatycznymi, rozdzielaczami ogrzewania lub zaworami strefowymi. Pozwalają na odcięcie dopływu czynnika grzewczego do danego fragmentu instalacji. Mogą współpracować z termostatami pokojowymi i innymi urządzeniami do sterowania temperaturą (w tym np. tzw. systemami inteligentnymi). Siłownik termiczny reaguje na zmianę temperatury w pomieszczeniu, odpowiednio reagując. Dzięki temu umożliwia sterowanie zarówno klasycznym ogrzewaniem grzejnikowym, jak i podłogowym. Dobiera się je między innymi do budowy obsługiwanych zaworów, napięcia czy warunków pracy. Różnią się też czasem przejścia, który odpowiada za tempo reakcji (szybkość zamknięcia lub otwarcia zaworu) oraz sposobem sterowania.

Siłowniki a wydajność i bezpieczeństwo systemów HVAC

Prawidłowe działanie instalacji HVAC to w znacznej mierze zasługa zaworów i odpowiedniej regulacji ich pracy. Zawory są natomiast kontrolowane przez siłowniki – dlatego ich znaczenie jest tak duże. Różne typy siłowników umożliwiają między innymi:

• ręczne dostosowywanie temperatury panującej w pomieszczeniu – za pomocą termostatów mechanicznych lub elektronicznych;
• automatyczne dostosowywanie temperatury w pomieszczeniu – np. za sprawą systemów automatyki i smart home (system automatycznie utrzymuje zadaną temperaturę poprzez regulację pracy zaworów lub też zmienia ją zgodnie z ustawieniami programatora);
• wydajną pracę ogrzewania czy też klimatyzacji – poprzez odpowiednie dostosowywanie pracy zaworów;
• zabezpieczenie instalacji oraz jej podzespołów – prawidłowa praca odpowiednio dobranych siłowników pomaga je chronić przed awariami, przeciążeniami uszkodzeniami.

Stworzenie wydajnego systemu ogrzewania, klimatyzacji czy wentylacji bez odpowiednich siłowników jest więc niemożliwe. Warto postawić na wysokiej jakości elementy, które są trwałe, niezawodne i przystosowane do określonych warunków pracy.